5.

“Elke inwoner van Cranendonck moet met kunst in aanraking kunnen komen”, stelt burgemeester en portefeuillehouder Cultuur Roland van Kessel. Samen met cultuurpartner RICK brengt zijn gemeente deze missie in de praktijk. Te beginnen in het basisonderwijs, waar het fundament wordt gelegd voor de ontwikkeling van het creatieve brein. 

Diep onder de indruk was de burgervader van de Coronamonologen, eind 2022. Persoonlijke verhalen van Cranendonckers over verlies, rouw, eenzaamheid, economische malaise en overbelasting van de zorg, door RICK samengebracht in een aangrijpende theatervoorstelling. “Twee jaar na dato werd ik terug in de tijd geslingerd en met de neus op de feiten gedrukt. Deze voorstelling liet me in volle omvang beseffen wat er was gebeurd in Cranendonck. Hoe heftig en bizar die periode voor onze inwoners is geweest. Dit kunstproject bracht mensen bij elkaar en hielp mee om het emotionele leed te verwerken. Prachtig!”

Kunst in het onderwijs

Burgemeester Roland van Kessel vindt dat elke inwoner van Cranendonck de aanraking met kunst verdient. Dat begint in het onderwijs waar RICK met cultuureducatie maar liefst 1300 kinderen bereikt. Alle basisscholen in de gemeente doen mee aan het SCHOCK-programma (activiteiten rondom cultuur en kunst voor scholen). Jaarlijks maken zij met gemiddeld vier workshops kennis met theater, dans, beeldende kunst en muziek. Daarnaast bezoeken leerlingen elk jaar een voorstelling in theater De Borgh in Budel of het Munttheater in Weert. Samen met de school zorgt de cultuurcoach van RICK voor een breed cultuurprogramma dat is afgestemd op de wensen van kinderen en leerkrachten. “Het mooie daarbij is dat er ook verbindingen worden gelegd met lokale partners. Ook zij leveren hun bijdrage aan de cultuureducatie. Dat maakt het plaatje compleet”, zegt de burgemeester.

Naast dit brede cultuurprogramma verzorgen de cultuurprofessionals van RICK in het onderwijs diverse projecten die het bewustzijn van kinderen vergroten. Zo maakten zes basisscholen in Cranendonck vorig jaar via een korte dans- en theatervoorstelling kennis met het thema duurzaamheid. Ze maakten hun eigen kunstwerken van afval. Samenwerkingspartner De Bries uit Eindhoven nam de kinderen mee in de wereld van grondstoffen en zwerfvuil.

In Budel-Dorplein doken leerlingen in de geschiedenis van hun dorp. De verhalen die zij op diverse plekken maakten, werden gebundeld in een audiotour. “Een mooie, eigentijdse manier om kinderen iets te leren over ons lokale erfgoed”, vindt Roland van Kessel.

Kunst in het sociaal domein

Niet alleen in het onderwijs, maar ook daarbuiten in de samenleving brengt RICK inwoners van Cranendonck via kunst in beweging. Mensen met een beperking kunnen bijvoorbeeld deelnemen aan het Special Dance Team en het Special Art Team. Voor inwoners met dementie en hun mantelzorgers is er het kunstprogramma RAAK. Wat met taal vaak niet lukt, lukt met muziek, dans of theater vaak wel.

Trots

Met het vaststellen van de nieuwe Cultuurkoers maakte de gemeenteraad van Cranendonck eind vorig jaar extra middelen vrij zodat iedereen binnen de gemeente z’n culturele horizon kan verrijken. De burgemeester licht toe: “Na de cultuureducatie op school is het aan onze jonge inwoners zelf om te kiezen wat ze willen doen. Omdat die keuze helaas niet voor iedereen vanzelfsprekend is, krijgen inwoners met een smalle beurs van ons drie cheques van 25 euro. Hiermee kunnen zij een theatervoorstelling naar keuze bezoeken in De Borgh in Budel, de Smeltkroes in Maarheeze of het Cantine Theater in Dorplein. Vergeleken met 5,5 jaar geleden, toen ik als burgemeester in Cranendonck begon, is er nu aanzienlijk meer budget voor cultuur. Daaruit blijkt wel hoe belangrijk we dit vinden.”

Burgemeester Van Kessel is tevreden over de samenwerking met RICK. “De activiteiten die zij voor onze inwoners ontwikkelen, sluiten goed aan bij de vraag en zijn erg creatief.” Waar RICK volgens hem nog aan kan werken is de bekendheid. Op dit moment volgen 130 inwoners een cursus amateurkunst bij RICK. “Veel mensen weten nog niet dat het kunstinstituut, naast lessen muziek, dans, theater en beeldende kunst, ook het volledige cultuurprogramma op onze basisscholen organiseert. Of dat er van alles in het sociaal domein gebeurt met kunst en cultuur als middel. Dat mogen ze gerust met meer trots uitdragen.”

Carnaval

Ook in zijn vorige banen, als wethouder van de gemeente Kessel en later Peel en Maas, was Roland van Kessel bestuurlijk verantwoordelijk voor kunst en cultuur. “Dat is geen toeval”, zegt hij. “Ik heb iets met cultuur. Vooral met podiumkunst. De beelden die je zelf over een onderwerp hebt, worden gevoed door de creativiteit van de artiest. Ik word graag meegenomen in het verhaal, daar geniet ik van. Carnaval geeft mij een soortgelijke beleving. De traditie. De muziek die gemaakt wordt. De verbroedering tussen al die duizenden mensen die jaarlijks samenkomen en zonder enige wanklank feest vieren. Dat gevoel is uniek, zit heel diep en doet iets met het brein. Dat maakt ook carnaval voor mij tot cultuur.”