Na een afwezigheid van acht jaar is hij weer ‘thuis’. Een gesprek met Frank Rademakers (58), sinds 1 januari directeur-bestuurder van RICK. “Deze kans kon ik niet laten schieten. Ik ben oprecht blij en ook wel trots dat het me gelukt is.”

Zijn ogen stralen als hij over zijn familie praat. Zijn vrouw Monique met wie hij al 35 jaar lief en leed deelt. Hun kinderen Jeroen en Danique die midden in het leven staan. En RICK, zijn tweede thuis. Na een uitstapje als leidinggevende in Eindhoven keerde de geliefde slagwerkdocent van weleer in januari terug op het oude nest in Weert. Dit keer als directeur-bestuurder. Hoofd van de familie.

Het weerzien met collega’s voelt als thuiskomen. Maar liefst 26 jaar stak Frank Rademakers zijn ziel en zaligheid in het Regionaal Instituut voor Cultuur- en Kunsteducatie en zijn voorgangers; de Academie voor Muziek en Dans (AMD) en Streekmuziekschool Weert. Als docent en later ook als hoofd van de HaFa-opleidingen (harmonie en fanfare) kreeg de Hoensbroekenaar alle ruimte om te pionieren. “Halverwege de jaren tachtig begon ik met vier uurtjes les in de week. In 2012 hadden we 10 slagwerkdocenten en ruim 500 leerlingen. Weert gaf binnen Limburg en Brabant de toon aan. Ik herinner me onze concertreizen, we gingen heel Europa door. Het was een fantastische tijd.”

Kunst voor iedereen

Dirigeren, componeren, organiseren, sturen: ook als docent zette Frank al de lijnen uit. Bij de Eindhovense collega-kunstinstelling CKE gaf hij de afgelopen acht jaar verder inhoud aan zijn bestuurlijke talent. Terug bij RICK is Frank klaar voor wat hij noemt ‘een prachtige uitdaging’. De stip op de horizon is gezet. “Jong en oud, arm en rijk, gezond of hulpbehoevend: kunst moet voor iedereen in de regio Weert toegankelijk zijn en blijven. Daar maak ik me sterk voor.”

Ook de weg ernaar toe heeft hij helder voor ogen. “Amateurkunst is en blijft belangrijk”, stelt hij. “Elke topmuzikant, -danser of -theatermaker is ooit als amateurkunstenaar begonnen. Dat fundament moet dus stevig zijn. Maar daarmee zijn we er niet. Zeker niet in deze tijd. Om mensen een leven lang te raken met kunst zoeken we meer dan ooit de verbinding met het onderwijs en de maatschappij.”De nieuwe directeur-bestuurder benadrukt in dit verband de inzet van ‘de kunstvakdocent’. Een professional die groepsleerkrachten bij het vak cultuureducatie in de klas ondersteunt. “Zo zorgen we ervoor dat deze kennis voor het onderwijs behouden blijft en aan toekomstige generaties wordt doorgegeven.” Ook in het sociaal domein ziet Frank grote kansen. “Via kunst kunnen we mensen rond actuele maatschappelijke thema’s met elkaar verbinden en actief laten meedoen. Denk aan eenzaamheid. Door ouderen bij elkaar te brengen en bijvoorbeeld samen theater te laten maken doorbreken we het sociaal isolement en kunnen de mooiste dingen ontstaan. Nieuwe vriendschappen. Het besef dat je weer in het leven staat en meedoet. Het uitgangspunt is dat we mensen zelf laten creëren, onder begeleiding van professionals. Dat vraagt om een andere, meer coachende rol van onze docenten.”

Kunst: een doeltreffend middel

De lijn die zijn voorganger Emile Florack bij RICK heeft ingezet, wil Frank graag verder uitbouwen. Dat wil zeggen: de drie pijlers ‘amateurkunst, onderwijs en sociaal domein’ met elkaar in balans brengen. En bovenal: zoveel mogelijk mensen via kunst proberen te raken. “Er wordt nog wel eens vergeten hoe belangrijk kunst is in het leven. Kunst verrijkt en inspireert de geest, maakt de diepste emoties los en brengt mensen bij elkaar. Daarnaast helpt kunst om jonge mensen op te leiden tot de werknemers van de toekomst.” Frank licht toe: “In het bedrijfsleven worden tegenwoordig heel andere competenties gevraagd. Als je dramalessen hebt gevolgd, is het makkelijker om jezelf voor een groep te presenteren. Wanneer je in een orkest speelt, leer je verantwoordelijkheid nemen. Als je niet komt opdagen, kan de band niet repeteren.”

Van cursusinstelling tot cultuurpartner

Eenvoudig wordt de missie van RICK niet. De tijden zijn veranderd, zo realiseert Frank zich maar al te goed. Was cultuureducatie vroeger nog onomstreden (kunst was een vast onderdeel van de opvoeding), anno 2020 komen nieuwe cursisten niet meer vanzelf. Het bestaan van culturele instellingen is geen vanzelfsprekendheid meer. “Ook RICK moet zijn bestaansrecht blijven verdienen. Oftewel: we moeten meer commercieel denken en handelen. Blijven werken aan onze zichtbaarheid. De verbinding zoeken met de stad en de regio. Open en eerlijk uitleggen wat we doen en waarom dat zo belangrijk is. Nog te vaak worden onze activiteiten als een hobby gezien en niet op de juiste waarde geschat. Als een dans- of muziekgroep bijvoorbeeld wordt uitgenodigd om een evenement op te luisteren, gaat men er gemakshalve nog wel eens van uit dat dit optreden kosteloos is. Dan wordt vergeten dat we een professionele organisatie zijn. RICK telt 50 gepassioneerde vakdocenten en 140 zzp’ers. Van een cursusinstelling zijn we uitgegroeid tot een cultuurpartner die een leven lang naast je staat en ongelooflijk veel te bieden heeft. Thuis, bij RICK, op school of in de wijk: kunst kan je overal raken.”

Muziek

Zelf wordt Frank met grote regelmaat geraakt. Bijvoorbeeld door een mooie zangstem. Ouderen die voor het eerst samen een theaterstuk opvoeren. De bandleden van Ilse de Lange die tijdens een concert het beste uit elkaar halen. Ontroering, blijdschap, bewondering; alle emoties komen voorbij. “Muziek is toch wel mijn ding. The Beatles, De Dijk, The Mavericks en de Zac Brown Band zijn mijn favorieten. Daarnaast maak ik via mijn zoon Jeroen kennis met nieuwe muziek die ik anders waarschijnlijk nooit had gehoord. Ook daar zitten pareltjes tussen. Om maar aan te geven: kunst verbindt en versterkt ook de familieband.”